Λέξεις κλειδιά
Τύπος προγράμματος
Προπτυχιακά
Μεταπτυχιακά
Σεμινάρια
Υποτροφίες
Επιπλέον χαρακτηριστικά
Δωρεάν
e-learning
Επιδοτούμενο
Με υποτροφία
Κατηγορία προγράμματος
Πόλη
<

Σήμερα

>

Mon
Tue
Wed
Thu
Fri
Sat
Sun
Tue , 02 January 2018

Αυξάνεται το ενδιαφέρον για την αγροτική εκπαίδευση

...

Αναμφίβολα η αγροτική οικονομία αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης της χώρας μας. Κάπου εδώ έγκειται και η δυναμική που αποκτά η έννοια της εκπαίδευσης στον τομέα. Πόσο σημαντικό είναι για τον σύγχρονο αγρότη να εκπαιδευτεί όσον αφορά στην καλλιέργεια και όχι μόνο; Πόσο σημαντική αντιλαμβάνεται ο καταναλωτής την αγροτική εκπαίδευση και για ποιους λόγους;

Σε αυτά και άλλα πολύ σημαντικά ερωτήματα θα μας απαντήσει στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Δρ. Βίκτωρ Καββαδίας, τακτικός ερευνητής του ΕΛΓΟ (Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού) «Δήμητρα» στο τμήμα Εδαφολογίας Αθηνών. Ο Δρ. Καββαδίας ανήκει στον ΕΛΓΟ «Δήμητρα» με την ιδιότητα του ερευνητή από το 2000.

Κύριε Καββαδία, τα τελευταία έτη γίνεται περισσότερο λόγος για την αγροτική εκπαίδευση. Πώς το εξηγείτε αυτό;

Όντως. Η  γεωργία βλέπετε στην Ελλάδα έχει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης και μπορεί να βοηθήσει σημαντικά για την έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την ύφεση. Τα προϊόντα που παράγει καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος των εξαγωγών της χώρας μας Έχει σημαντική παραγωγική θέση στα πλαίσια της ευρωπαϊκής ένωσης σε ορισμένα αγροτικά προϊόντα (π.χ. καπνός, βαμβάκι) και σε προϊόντα μεσογειακής διατροφής (κρασί, δημητριακά, λαχανικά, φρούτα, ελαιόλαδο, κ.λ.π.). Μεγάλο πλεονέκτημα για τη χώρα μας η πλούσια βιοποικιλότητα και το γεγονός ότι επικρατούν ευνοϊκές κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες που ευνοούν την παραγωγή υψηλής ποιότητας πιστοποιημένων προϊόντων με υψηλή θρεπτική αξία.

Για ποιους λόγους κατά τη γνώμη σας οι αγρότες χρειάζονται εκπαίδευση;

Τα δεδομένα της αγροτικής δραστηριότητας έχουν αλλάξει και δεν αρκεί μόνο η παραγωγή ενός προϊόντος, αλλά χρειάζονται γνώσεις γύρω από τις νέες καλλιεργητικές μεθόδους και τεχνικές. Σύμφωνα με το ΥπΑΑΤ η Ελλάδα έχει ένα πολύ υψηλό ποσοστό αγροτών χωρίς τυπική κατάρτιση (περίπου 90-95%). Το ποσοστό αυτό την τοποθετεί στις τρεις τελευταίες θέσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ. Το ποσοστό νέων αγροτών (κάτω των 35 ετών) χωρίς τυπική κατάρτιση στην Ελλάδα αγγίζει το 80%. Ισχυρό μέσο για την αγροτική ανάπτυξη είναι το υψηλής επαγγελματικής κατάρτισης ανθρώπινο δυναμικό. Μόνο αγρότες καλά καταρτισμένοι θα μπορέσουν να αφομοιώσουν και να εφαρμόσουν σύγχρονες μεθόδους και τεχνικές και να πετύχουν υψηλή ανταγωνιστικότητα των αγροτικών προϊόντων. Οι αγρότες, και κυρίως οι νέοι, έχουν ανάγκη εξειδικευμένης κατάρτισης σχετικά με τις καλλιέργειες που επιλέγουν, χρειάζεται δε να αναβαθμίσουν την τεχνογνωσία τους και να τους δίνονται κατευθύνσεις για την παραγωγή ποιοτικών αγροτικών προϊόντων που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αγοράς, ενώ παράλληλα να προστατεύονται οι φυσικοί πόροι. Είναι μεγάλη η ανάγκη για στοχευόμενη εκπαίδευση σε συγκεκριμένα θέματα της αγροτικής παραγωγής, τα οποία ταυτόχρονα θα σχετίζονται με τα τοπικά χαρακτηριστικά.

Ποιοι είναι οι αρμόδιοι φορείς εκπαίδευσης – κατάρτισης των αγροτών;

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘50 έγινε η ίδρυση των ΚΕΓΕ σε κάθε νομό στα πλαίσια της επαγγελματικής κατάρτισης των αγροτών. Πολύ αργότερα, στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 δημιουργήθηκε ο ΟΓΕΕΚΑ «Δήμητρα» (Οργανισμός Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης). Στον νέο οργανισμό ενσωματώθηκαν το 2001 τα ΚΕΓΕ με βασικό σκεπτικό να αποτελέσει αυτός έναν πιο αποτελεσματικό φορέα προσφοράς επαγγελματικής κατάρτισης των αγροτών. Ακολούθησε η λειτουργία 13 Τεχνικών Επαγγελματικών Σχολών (ΤΕΣ) σε επίπεδο χώρας. Το 2011 έγινε συγχώνευση τεσσάρων εποπτευόμενων από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων νομικών προσώπων (ΕΘΙΑΓΕ, ΟΓΕΕΚΑ «Δήμητρα», ΟΠΕΓΕΠ, ΕΛΟΓΑΚ) σε έναν ενιαίο φορέα με την επωνυμία ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ «Δήμητρα», στον οποίο εργάζομαι και εγώ. Ο ΕΛΓΟ «Δήμητρα» είναι ο κύριος μηχανισμός αγροτικής εκπαίδευσης του ΥπΑΑΤ. Ένα από τα αντικείμενά του είναι η οργάνωση και η υποστήριξη της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης των απασχολούμενων στον αγροτικό τομέα. Λειτουργούν στο πλαίσιο της εκπαίδευσης οι Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑΣ) και τα Κέντρα Κατάρτισης «Δήμητρα».

Σε ποια βαθμίδα της εκπαίδευσης πιστεύετε ότι θα ήταν καλό να εντάσσεται και η αγροτική εκπαίδευση;

Παράλληλα με την τεχνική εκπαίδευση θα πρέπει να υπάρχει και γεωργική εκπαίδευση. Και μάλιστα η εκπαίδευση να είναι πολύπλευρη και να καλύπτει κάθε τομέα που αφορά τον αγρότη και την αγροτική οικονομία. Ένα αίτημα της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών είναι η εισαγωγή μαθήματος για την πρωτογενή Παραγωγή στην πρωτοβάθμια υποχρεωτική εκπαίδευση για να διαμορφωθούν οι σωστές αντιλήψεις τόσο στους μελλοντικούς αγρότες, όσο και στους μελλοντικούς καταναλωτές αγροτικών προϊόντων. Έπειτα χρειάζεται και η δημιουργία ενός είδους αγροτικού Γυμνασίου – Λυκείου με αντικείμενο την αγροτική οικονομία, την οικιακή οικονομία και τις τεχνικές γνώσεις, όπου οι μαθητές θα εκπαιδεύονται συστηματικά σε πρότυπα αγροκτήματα. Επίσης πιστεύω ότι θα πρέπει να υπάρχει κατάρτιση των νέων αγροτών για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι γίνεται τώρα προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις σύγχρονες απαιτήσεις του επαγγέλματος, όπως και θα πρέπει να τους δίνεται η δυνατότητα να λαμβάνουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος.

Ποιοι είναι οι τομείς ενδιαφέροντος από εκπαιδευτική άποψη;

Αρχικά θα ήθελα να αναφέρω τις υπάρχουσες Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑΣ), οι οποίες καλύπτουν βασικά εκπαιδευτικά αντικείμενα: την Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων, την Αβερώφειο Γεωργική Σχολή Λάρισας (ειδικότητες: αγροτικά μηχανήματα και ζωοτεχνία), την ΕΠΑΣ Συγγρού (ειδικότητα φυτοτεχνικών επιχειρήσεων – αρχιτεκτονική τοπίου), την ΕΠΑΣ Νεμέας (ειδικότητα αμπελουργίας – οινοτεχνίας), τη Γεωργική Σχολή Μεσσαράς Κρήτης (εκπαίδευση στις θερμοκηπιακές κατασκευές και καλλιέργειες) και την ΕΠΑΣ Καλαμπάκας (ειδικότητα: τεχνίτες ξυλογλυπτικής – διακοσμητικής επίπλου).

Προγράμματα κατάρτισης πραγματοποιούνται όμως και στα Κέντρα «Δήμητρα» που υπάρχουν σε όλη τη χώρα. Οι αγρότες παρακολουθούν εδώ ειδικά προγράμματα ενημέρωσης. Κάθε καταρτιζόμενος συμμετέχει σε ειδικά τμήματα εκπαίδευσης που αφορούν τον ειδικό τομέα στον οποίο δραστηριοποιείται. Ενημερώνονται για τις νέες ανάγκες της ελληνικής γεωργίας, τις σύγχρονες μεθόδους αγροτικής παραγωγής σε σχέση με τη βιολογική γεωργία, την ολοκληρωμένη διαχείριση παραγωγής, τη γεωργία ακριβείας κ.λπ.

Επαγγελματική εκπαίδευση παρέχεται ακόμα και από ιδιωτικά/δημόσια ΙΕΚ. Σίγουρα υπάρχουν και άλλοι φορείς και αντικείμενα σπουδών. Συνάδελφοί μου στον ΕΛΓΟ «Δήμητρα» που ασχολούνται με την εκπαίδευση – κατάρτιση αγροτών θα μπορούσαν να σας ενημερώσουν με κάθε λεπτομέρεια.

Πώς τα εκπαιδευτικά προγράμματα θα μπορούσαν να προσαρμοστούν στις ανάγκες του σύγχρονου αγρότη ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα;

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι στον σύγχρονο ανταγωνιστικό κόσμο ο αγρότης, για να πετύχει, πρέπει να είναι εργάτης, μετεωρολόγος, γεωπόνος, επιχειρηματίας. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να του δοθεί η δυνατότητα να αποκτήσει την απαραίτητη τεχνογνωσία. Για να έχουν νόημα τα παραπάνω, θα πρέπει να υπάρχει εθνική στρατηγική και  επεξεργασμένα σχέδια περιφερειακής ανάπτυξης με την ανάλογη θεσμική κάλυψη. Τα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να διευκολύνουν τους εκπαιδευόμενους ώστε να αντιμετωπίσουν τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν στον αγροτικό χώρο. Θα πρέπει να υπάρχει συνδυασμός γνώσεων από διαφορετικά αντικείμενα και να συμπεριλαμβάνεται πρακτική άσκηση, ει δυνατόν στις δικές τους εκμεταλλεύσεις. Μάλιστα, επειδή ο αγρότης δεν μπορεί να απουσιάζει από τον τόπο του για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι μικρές σε διάρκεια καταρτίσεις πάνω στη δραστηριότητά του ίσως να είναι πιο χρήσιμες για τον ίδιο.

Τι είναι αυτό που κατά τη γνώμη σας προσδοκά ο καταναλωτής σε σχέση με την εκπαίδευση – κατάρτιση των αγροτών;

Το ζητούμενο στην ελληνική γεωργία είναι η ποιότητα και η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων της. Υπάρχει μία αυξημένη αναζήτηση ποιοτικών προϊόντων, που είτε φέρουν μια συγκεκριμένη ταυτότητα (π.χ. βιολογικά προϊόντα, προϊόντα ολοκληρωμένης διαχείρισης, προϊόντα με γεωγραφική ένδειξη, προϊόντα από ορεινές περιοχές κ.λπ.) ή είναι τοπικά προϊόντα. Παρατηρείται εκ μέρους των καταναλωτών έντονη επιθυμία για φρέσκα, ποιοτικά, εποχιακά, παραδοσιακά προϊόντα, καθώς και για προϊόντα με συγκεκριμένα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, με τον μικρότερο δυνατό βαθμό μεταποίησης, ενώ παράλληλα επιδοκιμάζει την υιοθέτηση πρακτικών στην παραγωγική διαδικασία φιλικών προς το περιβάλλον. Επομένως και η εκπαίδευση και η κατάρτιση των αγροτών θα πρέπει να προσανατολίζονται στην ποιότητα των αγροτικών προϊόντων, στην ασφάλεια του καταναλωτή και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Και όσον αφορά στην αγροτική έρευνα, θα μπορούσατε να μας πείτε πώς μπορεί να σχετιστεί και να λειτουργήσει εποικοδομητικά για την αγροτική ανάπτυξη;

Η αγροτική ανάπτυξη μιας χώρας εξαρτάται από τον βαθμό της επαγγελματικής κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού της. Ένας από τους βασικούς παράγοντες για την ανάπτυξη της αγροτικής επιχειρηματικότητας είναι η εφαρμοσμένη αγροτική έρευνα. Θα πρέπει να υπάρχει ενημέρωση και εκπαίδευση των αγροτών μέσα από έναν στρατηγικό σχεδιασμό. Επίσης, τα ερευνητικά προγράμματα πρέπει να δώσουν περισσότερο βάρος στην επιτόπια και με στόχους οροθετημένη έρευνα με κύριο σκοπό την αναδιάρθρωση της αγροτικής οικονομίας.

Για τον λόγο αυτό είναι αναγκαίο μέσω της έρευνας να παρέχεται τεχνογνωσία στην παραγωγή ασφαλέστερων και πιο υγιεινών τροφίμων, που απευθύνονται είτε στον συνολικό πληθυσμό είτε σε ειδικές κατηγορίες, στην αξιοποίηση των παραπροϊόντων της γεωργικής παραγωγής είτε για την παραγωγή εδαφοβελτιωτικών, ζωοτροφών, για την παραγωγή ενέργειας κ.λπ., και στη μείωση της κατανάλωσης νερού μέσω της υιοθέτησης προηγμένων αρδευτικών συστημάτων και στην υιοθέτηση της γεωργίας ακριβείας. Η συστηματική μελέτη και παρακολούθηση του υδρολογικού κύκλου σε κάθε λεκάνη απορροής και η μελέτη του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα στις εντατικά καλλιεργούμενες περιοχές πρέπει να συμπεριλαμβάνονται μέσα στις προτεραιότητες της πολιτείας. Επιπλέον, πρέπει να δίδεται τεχνική κατάρτιση στη μείωση του κόστους των εισροών, που συνεπάγεται τόσο οικονομικό όφελος όσο και περιβαλλοντικό όφελος (μείωση της χρήσης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, υιοθέτηση νέων ποικιλιών που είναι καλύτερα προσαρμοσμένες στις τοπικές εδαφοκλιματικές και υδρολογικές συνθήκες), στην υιοθέτηση φιλικότερων γεωργικών πρακτικών που εστιάζουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην προσαρμογή στις νέες συνθήκες λόγω κλιματικής αλλαγής. Επί παραδείγματι, το γεωργικό έδαφος ως φυσικός πόρος μη ανανεώσιμος, πρέπει να προστατευτεί από την αλλαγή χρήσης του, από τη διάβρωση, την αλάτωση, την υποβάθμιση της οργανικής ουσίας, την υποβάθμιση της εδαφικής βιοποικιλότητας, τη ρύπανση κ.λπ. Τεχνογνωσία χρειάζεται ακόμα στη δημιουργία και στην υιοθέτηση φυτικών ποικιλιών ή υβριδίων προσαρμοσμένων στα ελληνικά μικροκλίματα, καθώς και στη δημιουργία ελληνικών ανταγωνιστικών φυλών εκτρεφόμενων ζώων.

Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται πολλά εθνικά και διεθνή ερευνητικά έργα που ως στόχο έχουν την αύξηση της προστιθέμενης αξίας των γεωργικών προϊόντων μας, τη μείωση του κόστους παραγωγής, καθώς και την αναζήτηση νέων καλλιεργητικών πρακτικών που εστιάζουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην προσαρμογή στις νέες συνθήκες λόγω κλιματικής αλλαγής. Η σύνδεση γεωργικής έρευνας και εκπαίδευσης μπορεί να γίνει και μέσα από ένα σύστημα διάχυσης της γεωργικής γνώσης και καινοτομίας που θα συνδέει φυσικά πρόσωπα, φορείς, ερευνητικά κέντρα και πανεπιστημιακά ιδρύματα με σκοπό την ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες για τη χάραξη και την υλοποίηση μιας εθνικής πολιτικής αγροτικής έρευνας με ειδικευμένες αναπτυξιακές προτεραιότητες, οι οποίες θα βασίζονται στην αμφίδρομη σχέση ερευνητών και αγροτών.

Μίνα Βασιλοπούλου,

Υπεύθυνη Περιεχομένου Skywalker.gr

Copyright ©2015-2020 skywalker.gr | Developed with RORM 2 Framework